Zachęcamy do odsłuchania podcastu przygotowanego przez OECD, który porusza temat kontynowania edukacji przez uchodźców.
Goście tego odcinka, ekspertka z ministerstwa edukacji Estonii oraz ekspertka OECD specjalizująca się w tematyce uchodźców, poruszają temat edukacji uchodźców wskazując powody, dla których uchodźcy powinni otrzymać możliwość uczestniczenia w edukacji w kraju przyjmującym. Zapewnienie bezpieczeństwa oraz zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych i medycznych uchodźcom jest kluczowe dla ich dalszego funkcjonowania. Jednak umożliwienie powrotu do nauki jest również ważne, szczególnie w odniesieniu do dzieci i nastolatków, ponieważ jest to rodzaj zapewnienia stabilności i pewnej normalności dla tych osób. Dodatkowo, ważne jest by uczniowie uchodźcy nie mieli dłuższych przerw w edukacji i mogli nawiązać kontakt z nowym otoczeniem, nawiązywać znajomości i przyjaźnie. To buduje poczcie przynależności, co jest bardzo istotne dla krótkoterminowej jak i długoterminowej integracji uchodźców.
Ekspertka z Estonii wspomina o istotnych problemach, które stoją przed państwem przyjmującym w kontekście zapewnienia odpowiedniej edukacji uchodźcom. Największym wyzwaniem obecnej sytuacji uchodźców z Ukrainy jest brak pewności, co do dalszego losu konfliktu i dużą niewiadomą jest jak długo uchodźcy pozostaną w kraju przyjmującym, szczególnie w kontekście przygotowań do kolejnego jesiennego semestru nauki w szkole. Sytuacja niepewności w odniesieniu do rozwoju wojny w Ukrainie ogranicza samym uchodźcom możliwość planowania i podejmowania decyzji dotyczących ich pobytu w kraju przyjmującym.
Jak zauważa ekspertka OECD priorytetem edukacyjnym dla dzieci uchodźców powinna być nie tylko nauka języka kraju przyjmującego, ale również rozwijanie kompetencji w języku ojczystym, ponieważ jest to istotne z punktu widzenie tożsamości i integralności rozwoju osobistego. Kolejnym priorytetem powinno być nie tylko nadrobienie braków i rozwój konkretnych kompetencji i umiejętności, ale również poznanie i dostosowanie się do nowego systemu edukacji. Sytuacja jest szczególnie trudna w przypadku starszych uczniów, ponieważ wiedza i umiejętności, które powinni opanować są związane z konkretnymi dziedzinami i przedmiotami a do tego dochodzi jeszcze presja ukończenia danego etapu nauki. Znaczna cześć tej grupy uchodźców jest poza system edukacji kraju przyjmującego, ale brakuje danych na temat ich sytuacji.
Goście podcastu poruszają również temat nauczycieli i podkreślają potrzebę angażowania nauczycieli będących uchodźcami do pracy z uczniami uchodźcami. Pomocą dla takich osób są specjalne programy szkoleniowe wzbogacone również o elementy związane z wsparciem psychologicznym uczniów w traumie. Dodatkowo, ważną kwestią dyskutowaną podczas audycji jest problem nieletnich przebywających w kraju przyjmującym bez opieki, którzy potrzebują nie tylko wsparcia w kontynuowaniu edukacji, ale również wsparcia socjalnego i emocjonalnego. Innym omawianym w podcaście problemem jest niższy wiek kończenia obowiązkowej edukacji w Ukrainie, co pociąga za sobą również problemy na rynku pracy, na którym tak młodzi pracownicy nie znajdą miejsca.
Przedstawicielka ministerstwa edukacji Estonii wspomniała o angażowaniu lokalnych społeczności ukraińskich, które były w kraju już przed rozpoczęciem wojny i które mogą pomagać w dodarciu z przekazem i ofertą edukacyjną do nowych uchodźców. Ekspertka OECD zaprezentowała przykłady programów skutecznie włączających młodych ludzi do edukacji oraz programy wsparcia nauczycieli w pracy z uczniem uchodźcą, w różnych krajach przyjmujących.
Pod koniec audycji dyskutowano problem sposobu włączania uczniów uchodźców do systemu edukacji kraju przyjmującego, w szczególności w odniesieniu do klas przygotowawczych. Wskazano na potrzebę holistycznego i zindywidualizowanego podejścia do uchodźców, które zapewni im najlepsze możliwe wsparcie społeczne, psychologiczne i edukacyjne. Takie podejście powinno angażować uczniów, ich rodziców, szkołę oraz inne lokalne i centralne instytucje.
Podcast jest dostępny na stornie OECD.