Opracowanie prezentuje nie tylko wyniki badań sytuacji zawodowej nauczycieli zawodu, ale wskazuje również rekomendacje modyfikacji w kształceniu nauczycieli zawodu.

Raport powstał w ramach projektu Instytutu Badan Edukacyjnych pn. „Przygotowanie rozwiązań wspierających proces kształcenia przyszłych i doskonalenia obecnych nauczycieli zawodu”, w ramach którego przeprowadzono badania jakościowe z głównymi interesariuszami, tj. nauczycielami zawodu, dyrektorami szkół prowadzących kształcenie zawodowe, doradcami metodycznymi i konsultantami placówek doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, reprezentantami uczelni przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela, a także z przedstawicielami wybranych partnerów społecznych. Dodatkowo, projekt obejmował analizę umiejętności nauczycieli z wykorzystaniem warsztatów badawczych oraz indywidualnych wywiadów pogłębionych.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że do pracy w zawodzie nauczyciela motywują czynniki zewnętrzne, np. stabilność zatrudnienia, elastyczność godzin pracy czy możliwość pogodzenia pracy zawodowej z życiem prywatnym. Jednak nauczyciele zawodu kierują się także motywacjami altruistycznymi, takimi jak pomocy uczniom i przyczyniania się do ich rozwoju oraz pasją do nauczania. Ilustracją tego wątku może być cytat jednego z nauczycieli biorącego udział w badaniach:

„Chcemy się czuć ważni i chcemy mieć realny wpływ na to, żeby kreować młode umysły w znaczący sposób dla naszego lepszego jutra.”

Analizy w obszarze umiejętności nauczycieli wskazują na niewystarczające umiejętności diagnostyczne, umiejętności rozpoznawania problemów uczniów oraz identyfikowania ich potrzeb rozwojowych, szczególnie w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych. Nauczyciele mają też  trudności w zarządzaniu własnym rozwojem zawodowym. Przyczyn tej sytuacji można szukać w nadmiernym obciążeniu pracą oraz w braku systemowego wsparcia nauczycieli zawodu w obszarze rozwoju zawodowego.

Rekomendacje przygotowane przez autorów raportu obejmują następujące obszary:

• Wzbogacenie programów o komponenty praktyczne.
• Rozwój umiejętności diagnostycznych.
• Rozwój umiejętności kształtowania aspiracji zawodowych i edukacyjnych uczniów.
• Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi edukacyjnych.
• Mentoring i wsparcie dla nowych nauczycieli.
• Współpraca z przemysłem.
• Rozwój umiejętności pedagogicznych i psychologicznych.
• Systematyczne szkolenia i ewaluacja umiejętności.

Szczegółowe rekomendacje oraz cały raport dostępne są na stronie IBE.